Odluka Evropske komisije o ekvivalenciji: Najznačajniji događaj za BiH u 2021. u oblasti ekonomije

Evropska komisija (EK) je 1. oktobra 2021. godine objavila provedbenu odluku kojom se potvrđuje ekvivalencija supervizorskog i regulatornog okvira u Bosni i Hercegovini u odnosu na Uredbu (EU) broj 575/2013 Evropskog parlamenta i vijeća o bonitetnim zahtjevima za kreditne institucije i investicijska društva i o izmjeni Uredbe (EU) br. 648/2012 (CRR) i Direktivu broj 2013/36/EU 2013 Evropskog parlamenta i Vijeća o pristupanju djelatnosti kreditnih institucija i bonitetnom nadzoru nad kreditnim institucijama i investicijskim društvima (CRD). Odluka stupa na snagu dvadesetog dana od dana objave u Službenom listu Evropske unije. U kontekstu trenutnih prilika i potreba za poboljšanjem ekonomskog statusa Bosne i Hercegovine, posljednja odluka EK predstavlja najznačajniji događaj u 2021. godini u oblasti ekonomije, bankarstva i finansija.

Provedbena odluka Evropske komisije predstavlja dostizanje strateškog cilja Agencije za bankarstvo FBiH koji ima veliku važnost za Bosnu i Hercegovinu, bankarski sistem, ekonomiju i građane. U periodu od 2017. godine do danas Agencija za bankarstvo FBiH i Agencija za bankarstvo RS provele su ključne strateške aktivnosti na usklađivanju regulatornog i supervizorskog okvira u Bosni i Hercegovini sa relevantnim uredbama i direktivama EU. Postupak procjene ekvivalencije je iniciran od strane agencija za bankarstvo i uključivao je detaljne preglede, koordinaciju i dokumentovanje zahtjeva u skladu sa principima koje propisuje EK i Evropsko nadzorno tijelo za bankarstvo (EBA). Direktne kontrolne aktivnosti i provjere od strane EBA-e provedene su u drugoj polovini 2019. godine, a što je uključilo i posjete Bosni i Hercegovini od strane vodećih eksperata po pitanju supervizije i regulatornog okvira. Nažalost, pandemija virusnog oboljenja COVID-19 dovela je do usporavanja aktivnosti u toku 2020. godine i posvećenosti pitanjima zaštite ekonomije i građana. Intenzivne aktivnosti na strani EBA-e i EK nastavljene su u 2021. godini.

Koordinacija aktivnosti od strane entitetskih agencija za bankarstvo imala je podršku Udruženja banaka u BiH, entitetskih ministarstava finansija, Centralne banke BiH, značajnih privrednih subjekata koji su obuhvaćeni posjetama i kontrolama od strane EBA-e.

Rezultati procjena ekvivalencije su dalekosežni i uključuju razumijevanje da li je stepen primjene regulatornog i supervizorskog okvira u Bosni i Hercegovini takav da osigurava efekte koji su istovjetni onima u EU. Provjere i potvrde sprovode se u važnim segmentima kao što su: efikasne i adekvatne zaštite deponenata i potrošača – korisnika finansijskih usluga, stabilnost i integritet domaćeg finansijskog sistema, saradnja između različitih učesnika finansijskog sistema, uključujući regulatore i supervizore, pravilne primjene i provođenja relevantnih međunarodno dogovorenih standarda koji su transponovani iz zakonodavstva EU i dr. Posebno se izdvaja provjera i potvrda nezavisnog i efikasnog nadzora. U ovom segmentu, institucionalni i regulatorni okvir za bankarski sistem u Bosni i Hercegovini, uvažavajući i specifičnosti našeg uređenja, ocjenjuje se kao napredan, usklađen i uređen prema pravilima koja se primjenjuju i u EU. Status i značaj naših institucija u budućoj saradnji sa relevantnim institucijama EU se mijenja, što ima izniman značaj u procesima pridruživanja EU.

Ekvivalencija u segmentima supervizije i regulatornog okvira za bankarski sistem ima širi značaj i dugoročne efekte na status Bosne i Hercegovine, procjene investicijskih rejtinga, pondere rizika za izračun kapitalnih zahtjeva za pokriće bankarskih rizika, nivoe kamatnih stopa, sigurnost ulaganja i dr. Postignuti uspjeh postavlja nove zahtjeve za jačanje neovisnosti i profesionalnosti domaćih institucija, održavanje usklađenosti i stabilnosti bankarskog sistema. Agencija za bankarstvo FBiH i Agencija za bankarstvo RS i dalje ostaju posvećene interesima građana i privrede.