Redakcija
U nedjelju, 21. februara, u sedam sati otvorena su birališta u Srebrenici, mjestu na istoku Bosne i Hercegovine (BiH) i u Doboju na sjevernom dijelu zemlje, na kojim građani u ponovljenim izborima, do 19 sati biraju opštinsku i gradsku vlast koja će ih voditi u naredne četiri godine.
Lokalni izbori u BiH održani su 15. novemba prošle godine, a rezultati glasanja u Srebrenici i Doboju su poništeni zbog brojnih neregularnosti.
Kolika je izlaznost do 11 sati?
Centralna izborna komisija Bosne i Hercegovine (BiH) saopštila je da je odziv birača do 11 sati sati u Doboju 19,98 posto, a u Srebrenici 16,81 posto.
Kako javlja dopisnik Radija Slobodna Evropa (RSE) iz Srebrenice, na ulicama i parkiralištima u ovom mjestu parkirano je mnogo automobila s registarskim oznakama gradova iz Srbije.
Veliki broj glasača iz Srbije na novembarskim izborima, bio je jedan od povoda da se oni ponište i raspišu novi, koji se održavaju danas.
NVO ‘Pod lupom’: Glasanje bez većih neregularnosti
Izbori na ponovljenim lokalnim izborima u Srebrenici i Doboju protiču regularno, bez većih problema, saopštili su iz koalicije za slobodne i poštene izbore „Pod lupom“, na konferenciji za medije održanoj u Doboju.
Za više od stotinu građanskih, nestranačkih posmatrača ove koalicije omogućen je nesmetan pristup svim biračkim mjestima za razliku od izbora 15. novembra prošle godine kada im je u Doboju onemogućeno praćenje toka glasanja. To je bio jedan od razloga za poništavanje izbora u ovom gradu.
„Važno nam je da izbori u Srebrenici i Doboju proteknu u fer i demokratskoj atmosferi, da rezultati izbora odraze volju građana“ izjavio je predsjednik strateškog odbora ove koalicije, Vehid Šehić.
Reporter Radija Slobodna Evropa (RSE) iz Srebrenice javlja da nema gužvi na glasačkim mjestima i da je očigledno da izbore bojkotuju Bošnjaci shodno odluci inicijative “Moja adresa: Srebrenica“.
U biračkim odborima takođe nema Bošnjaka koji su ranije u njih imenovani, ali nakon što su odustali, na vrijeme je izvršena zamjena i dopuna novim članovima koji su prošli minimalnu obuku.
Primjetan je znatan broj stranačkih posmatrača, supervizora Centralne izborne komisije Bosne i Hercegovine, kao i posmatrača koalicije „Pod lupom“.
Zašto su izbori poništeni?
Nakon izbora u BiH koji su održani 15. novembra 2020. godine, rezultati glasanja u ove dvije lokalne zajednice su 21. januara ove godine poništeni odlukom Centralne izborne komnisije (CIK) zbog brojnih malverzacija.
Najčešće se radilo o glasanju bez važećih dokumenata države BiH ili o njihovom falsifikovanju, fiktivnim prijavama mjesta boravka, krivotvorenju potpisa, onemogućavanja prisustva posmatrača, itd.
Izbori se ponavljaju za načelnika i Skupštinu opštine Srebrenica na 26 redovnih i dva birališta „u odsustvu“, što znači da raseljene osobe iz Srebrenice mogu glasati u mjestima u kojim danas žive, a to su Živinice i Gradačac. Na biračkim spiskovima je oko deset i po hiljada birača.
U Doboju, glasanje se ponavlja na 89 birališta na kojim građani biraju gradonačelnika i odbornike skupštine grada a na biračkom spisku je nešto preko pedeset hiljada birača.
Za mjesto načelnika Srebrenice boriće se četiri kandidata dok se na glasačkom listiću za opštinsku skupštinu nalaze kandidati 22 političke stranke, četiri koalicije i jedan nezavisni kandidat.
Na glasačkom listiću za izbor gradonačelnika Doboja nalaze se tri kandidata iz tri političke stranke, dok se na glasačkom listiću za gradsku skupštinu nalaze kandidati u ime 85 ovjerenih političkih subjekata (34 nezavisna kandidata, četiri koalicije i 47 političkih stranaka).
Odmah nakon izbora održanih 15. novembra 2020. godine, opozicione partije u Doboju su najavile da će uputiti zahtjev za ponavljanje izbora zbog brojnih nepravilnosti a posebno ometanja prisustva posmatrača.
Centralna izborna komisija (CIK) je saopštila da će ponovljene izbore u Doboju i Srebrenici, u ime komisije, nadgledati njenih 130 supervizora. Koalicija nevladinih organizacija „ Pod lupom“ je objavila da će na svim biračkim mjestima imati svoje nestranačke posmatrače.
Bošnjaci bojkotuju izbore u Srebrenici
Iz koalicije političkih stranaka „Moja adresa : Srebrenica“ koja je na novembarskim izborima imala zajedničkog kandidata za opštinskog načelnika, pozvali su Bošnjake da ne izlaze na ponovljene izbore. Razlog – Centralna izborna komisija svojom odlukom nije ponovila glasanje putem pošte, odnosno nije dala novu mogućnost da glasaju Srebreničani koji žive širom svijeta.
U ovoj koaliciji smatraju da je tako onemogućena demokratska volja nekoliko stotina građana zbog toga što glasački materijal do dijaspore nije stigao na vrijeme.
Kako bi bojkot bio potpun, povučeni su članovi biračkih odbora kao i posmatrači koji su ranije delegirani iz koalicije koju čine Stranka demokratske akcije, Savez za bolju budućnost, Pokret demokratske akcije i Demokratska fronta. Od odbornika koji osvoje dovoljno glasova za novi saziv opštinske skupštine se traži da ne preuzimaju mandate.
Nekoliko dana prije održavanja ponovljenih izbora, predstavnici više probosanskih stranaka su u Srebrenici podržali odluku koju je donijela inicijativa “Moja adresa : Srebrenica“. U saopštenju objavljenom 19. februara ove godine je navedeno:
„ Političke stranke koje su podržale naš stav i zajedničkog kandidata za načelnika, pronašle su u vrijednostima ove ideje najmanji zajednički sadržilac: borbu protiv diskriminacije i segregacije, ustrajnost u djelovanju da se ostvari potpuna ravnopravnost svih građana, posvećenost obavezi ostvarivanja prava na povratak te stalno djelovanje protiv politika koje glorificiraju ratne zločince, negiraju presude Međunarodnog suda pravde, Međunarodnog krivičnog suda za bivšu Jugoslaviju i Suda BiH te konačno, protiv onih koji negiraju žrtve i sam genocid u Srebrenici“ navedeno je u saopštenju.
Zbog bojkota izbora na koji su pozvani Bošnjaci Srebrenice, moglo bi se desiti da uz načelnika opštine, Srbina i sastav skupštine opštine bude jednonacionalni, odnosno bez Bošnjaka. Iz koalicije „Moja adresa: Srebrenica“ kažu da je to njihov odgovor Centralnoj izbornoj komisiji „ koja je donijela loše odluke za stanovnike Srebrenice a posebno za Bošnjake“.
OSCE u BiH protiv bojkota izbora
Predstavnici OSCE misije u BiH na svom Twitter nalogu oglasili su se u subotu, 20. februara u vezi sa bojkotom izbora u Srebrenici navodeći da se bojkotom problemi ne rješavaju.
„Glasanje je osnovno demokratsko pravo, koje građanke i građani mogu koristiti ili ne. Bojkoti izbora nisu u najboljem interesu zdrave demokratije”, komentarisali su iz OSCE-a na Twitteru.
Navode kako OSCE BiH nastavlja podržavati napore Centralne izborne komisije Bosne i Hercegovine da unaprijedi izborni sistem te pozivaju sve da poštuju njihove odluke.
Centralna izborna komisija BiH je objavila da se ponovni izbori provode na osnovu istih kandidatskih listi i istih izvoda iz Centralnog biračkog spiska koji su korišteni na poništenim izborima.
Izborna šutnja, koja je počela u subotu u sedam sati trajaće do zatvaranja biračkih mjesta, odnosno danas do 19 sati.
Lokalni izbori u BiH su održani 15. novembra 2020. Građani su birali opštinske načelnike i gradonačelnike, te opštinske i gradske sazive skupština u Republici Srpskoj, odnosno vijeća u Federaciji Bosne i Hercegovine.
Izbori za gradonačelnika Mostara i Gradsko vijeće su provedeni 20. decembra 2020. godine.
